Over Røldalsfjellet til Sauda

Saudahallen i Sauda i Ryfylke består av innendørs svømmehall og utendørs badeanlegg.

Svømmehallen har et basseng på 25 meter med vassklie (35 m), stupebrett (1 og 3 m) og lekeapparat. I tilknytning til svømmehallen finner du utendørs helårsbasseng på 10 x 10 meter, med både bobler, motstrøm og massasje for nakke og rygg. Barnebasseng, hoppbasseng og rutsjebane samt friområde med sitteplasser kommer i tillegg, til bruk i sommermånadane. Vannet i bassenget ute holder 32 grader og kan nytes hele året!

Annas Kafé gir deg ei unik oppleving på ein minneverdig plass.Kvar søndag er kaféen open med heimelaga kaker, vafler og kaffi, midt blant kunstverka til målaren Samuel Tveit. I tillegg til god servering kan me lokke med midlertidige kunst- og salsutstillingar i kjellaren av lokale målarar. Sjølve Tinghaug er verdt eit besøk berre for å oppleve å tre inn i ein kunstnarheim frå ei anna tid, med originale kunstverk av Samuel og Eigil Tveit på veggane, gamle møbler og blondegardiner. Plasseringa ved Rødstjødna gjer det idéelt å kombinere kafébesøket med ein tur rundt det vakre vatnet, badetur eller eit slag golf på Sauda Golfbane.Det er sitjeplassar i begge etasjar og på tunet, når vêret er til det. Kaféen er kun basert på frivilleg arbeidskraft, og går inn under Interessegruppa Samuel Tveit. Alle inntekter går til utgifter i samband med kafédrifta, og til vedlikehald/oppussing av Tinghaug. Annas Kafé har vore ein suksesshistorie utan like, og sidan opninga i mai har gamle og unge fylt stova til Anna kvar søndag. På det meste har fleire hundre vore innom på ein dag

Tingahug er ein historisk plass i Saudasjøen, der målaren Samuel Tveit budde i lag med den unge, danske kona si Anna, og sonen deira Eigil som sjølv vart målar. Eigil døydde i 2010 og etterlot huset til Sauda kommune. Han hadde levd heile livet åleine i Tinghaug utan å følgje utviklinga i verda utanfor. Dette etterlot kommunen eit museumsbygg. Interessegruppa kjøpte huset av kommunen, og fekk ved hjelp av frivillege donasjonar og engasjement pussa opp huset så det igjen gjer minna ære.I dag står Tinghaug som eit vel bevart hus frå 1940-talet, innreidd med møbler og inventar delvist frå huset og delvist frå private donasjonar. Måleria på veggane er stort sett laga av Samuel Tveit og Eigil Tveit.

Åbøbyen er ein bydel i Sauda kommune, bygd ut hovudsakleg i første del av 1900-talet av dei amerikanske fabrikkeigarane.

Åbøbyen vart planlagt som ein hageby med flotte parkanlegg, storslåtte allear, velregulerte gater, tennisbanar, idrettsbane, bibliotek og butikk, skule og sjukehus. Sjølv om dei arkitektteikna husa hadde god standard etter den tids forhold, var det skilnad på folk: Gatene fortalde kven du var. Haakonsgaten er «paradegata» mellom direktørbustaden og fabrikkporten. Nedst i gata, nærast støy og støv frå fabrikken, budde arbeidarane med lågast status og minst ansiennitet. Vidare oppover i gata, med stadig finare hus og betre leiglegheiter, budde i rekkjefølgje formenn, lågare funksjonærar og høgare funksjonærar – i same gate som direktøren.

Liknande bustadområde kan ein finna på andre industristader, slik som Odda, Tyssedal, Jørpeland, Flørli, Glomfjord, Rjukan og Eydehavn.

Då EFP Co Ltd. i 1914 fekk konsesjon var det på visse vilkår, på same måte som ved etableringa av andre industristader i landet. Bedrifta kommenterte vilkåra slik:

«Vi agter at bygge det sundeste og bedst utstyrte fabrikanlæg i sit slag i Norge – et anlæg som vil bli til ære baade for Norge, distriktet, regjeringen og os selv.»^[2]

Når selskapet her seier «fabrikanlæg», er dette i vid forstand, altså ikkje berre sjølve fabrikken, men òg bustader, grøntanlegg og det som høyrer til. Slik sett kan ein seia at EFP hadde som mål at Sauda skulle visa veg for resten av landet. I nokon grad vart det slik, og hovudstadsaviser og utanlandske media kom til Sauda for å sjå og læra.